CSH Educational

ប្រធាន៖ អ្នកខ្លះយល់ថា "មេឃុំបានមកពីការជ្រើសតាំង មានអភិបាលកិច្ចល្អ"។ ឯអ្នកខ្លះទៀត​យល់ថា "មេឃុំដែលបោះឆ្នោតជ្រើសរើស ក៏មានអភិបាលកិច្ចល្អដែរ"។ ចូរពិភាក្សាដោយលើក​ឧទាហរណ៍ក្នុងរឿងផ្សេងៗមកបញ្ជាក់។

ប្រភពរឿង៖ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប្រភេទ៖ អក្សរសិល្ប៍ទំនើប បែបប្រលោមលោកមនោសញ្ជេតនា អ្នកនិពន្ធ៖ នូ ហាច កាលកំណត់តែង៖ តែងក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៧ បោះពុម្ពក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៩ ចលនា៖ ខេមរនិយម សង្គមបរិយាកាស៖ ដំណើររឿងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងសម័យអាណានិគមបារាំង។

 ប្រឡងសិស្សពូកែទូទាំងប្រទេស សម័យប្រឡង ថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៨ អត្តសញ្ញាណជាតិជាអ្វី? អត្តសញ្ញាណជាតិរួមមានអ្វីខ្លះ? ចូររៀបរាប់។ នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ គេបែងចែកអំណាចសំខាន់ៗដូចម្តេចខ្លះ? អំណាចនីមួយៗ​តំណាងដោយស្ថាប័នណាខ្លះ និងមានតួនាទីដូចម្តេច? សង្គមកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នកំពុងយកចិត្តទុកដាក់ទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ។ ដូចនេះដើម្បី​ចៀសផុតពីអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារយើងគប្បីដឹងថាៈ            ក. តើអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារកើតឡើងពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ? ចូររៀបរាប់ និងពន្យល់។            ខ. តើអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារស្តែងចេញក្រោមរូបភាពណាខ្លះ? ចូររៀបរាប់ពន្យល់។            គ. តើរូបភាពនីមួយៗនៃអំពើហិង្សាផ្តល់ផលអាក្រក់ដូចម្តេចខ្លះចំពោះអ្នករង​គ្រោះ?

ប្រធាន៖ នាងមទ្រីជាស្រ្តីកន្សៃសារពេជ្ញរបស់ព្រះពោធិសត្វ។ ចូរបង្ហាញថា តើលក្ខណៈណាខ្លះ​ដែលបញ្ជាក់ថានាងមទ្រី ជាស្រ្តីកន្សៃសារពេជ្ញមែន។

ប្រធាន ៖ រឿងព្រះវេស្សន្តរបានអប់រំសង្គមអ្នកដឹកនាំខ្មែរឲ្យមានគំនិត និងអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិប​តេយ្យក្នុងសង្គមរស់នៅ។ ចូរបកស្រាយមតិខាងលើនេះ។

ប្រភពរឿង ៖ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ រឿងកុលាបប៉ៃលិន មានប្រភពកំណើតនៅលើដែនដី​នៃទីក្រុងប៉ៃលិននាខេត្តបាត់ដំបង ដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ រឿងកុលាបប៉ៃលិន​ចាប់បដិសន្ធិឡើងនៅក្នុងសម័យអាណានិគមបារាំង។ ប្រភេទរឿង ៖ អក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបប្រលោមលោកមនោសញ្ជេតនា ចលនា ៖ ខេមរនិយម អ្នកនិពន្ធ ៖ ញ៉ុក ថែម កាលបរិច្ឆេទ ៖ ១៩៣៦ ឬ ១៩៤៣

  ប្រភេទរឿង៖ អត្ថបទល្ខោនបាសាក់ (នាដកអក្សរសិល្ប៍) ចលនា៖ ខេមរនិយម អ្នកនិពន្ធ៖ ទី ជីហួត កាលកំណត់តែង៖ ១៩៨៣ សង្គមបរិយាកាស៖ ដំណើររឿងប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងសម័យឧដុង្គក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យ​ចេស្តា (១៥៧៥ ដល់១៥៩៣) គឺពេលដែលប្រទេសខ្មែរស្ថិតនៅក្នុងការទន្រ្ទានយាយីពីបរ​ទេស និងទំនាស់ផ្ទៃក្នុងព្រះរាជវាំង

  ប្រភព ៖ ចេញមកពីដំណើរនយោបាយដែលប្រទេសស្ថិតនៅក្រោមរបបអាណានិគម ប្រភេទ ៖ ជាអក្សរសិល្ប៍ប្រលោមលោកទំនើប ឯកសារ ៖ ស្ថិតនៅក្នុងសៀវភៅប្រលោមលោក និពន្ធដោយលោក សួន សុរិន្ទ ហើយនៅឆ្នាំ ១៩៩៣, ៩៤ ក្រសួងអប់រំបានរៀបចំបញ្ចូលក្នុងកម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់ទី១២ ត្រង់វគ្គទី៩ "អ្នកន​យោបាយបោកប្រាស់" ឡើងទៅ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះក្នុងឆ្នាំ​សិក្សា ២០១១, ១២ ក្រសួងបាន​ដកយកវគ្គទី១៦ "ទីពឹងថ្មី" និងវគ្គទី១៧ "កសិករថ្មី" មកបញ្ចូលក្នុងកម្មវិធីសិក្សាវិញ។ ចលនា ៖ ជាអក្សរសិល្ប៍ខេមរនិយមឆ្លុះបញ្ចាំងពីសតិអារម្មណ៍របស់ប្រជារាស្រ្តក្រីក្រ ឥទ្ធិពល ៖ ទទួលឥទ្ធិពលពីរបបសង្គមរាស្រ្តនិយម ព្រោះដំណើររឿងបានបំផុសឲ្យប្រជារាស្រ្ត​ស្រឡាញ់ការងារពលកម្ម កសិកម្ម ហត្ថកម្ម នយោបាយទឹក តួយ៉ាងដូចជាតួអង្គសមជា​ដើម។ កាលកំណត់តែង ៖ ឆ្នាំ១៩៦០, ៦១ អ្នកនិពន្ធ ៖ សួន សុរិន្ទ

  ប្រភពរឿង ៖ បោះពុម្ពផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តក្រសួងអប់រំឆ្នាំ ១៩៨៩។ ប្រភេទ ៖ អក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបល្ខោននិយាយ ចលនា ៖ អក្សរសិល្ប៍ខេមរនិយម ឥទ្ធិពល ៖ រឿងថៅកែចិត្តចោរបានទទួលឥទ្ធិពលពីពួកមូលធននិយមពីព្រោះនៅក្នុងដំណើរ​រឿង អ្នកនិពន្ធបានបង្ហាញឲ្យពួកមូលធននិយមជាអ្នកឈ្នះ។ កាលកំណត់តែង ៖ រឿងថៅកែចិត្តចោរបានទទួលឥទ្ធិពលឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៥៦ជាកម្រង​អត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ដែលប្រឌិតឡើងនៅទីក្រុងភ្នំពេញ មានលក្ខណៈជាល្ខោននិយាយ។ ខ្លឹម​សារនៃរឿងនេះបានយកមកចម្លងដោយនាយកដ្ឋានសិល្បៈនៅថ្ងៃទី៣០ កញ្ញា ១៩៨១ បោះ​ពុម្ពផ្សាយដោយវិជ្ជាស្ថានវិទ្យាសាស្រ្តស្រាវជ្រាវក្រសួងអប់រំនៅទីក្រុងភ្នំពេញឆ្នាំ១៩៨៩។ អ្នកនិពន្ធ ៖ រឿងថៅកែចិត្តចោរតាក់តែងឡើងដោយអ្នកនិពន្ធឈ្មោះ ពៅ យូឡេង និង អ៊ុំ ឈឺន សង្គមបរិយាកាស ៖ ដំណើររឿងរឿងបានប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងសម័យដែលប្រទេសកម្ពុជាទើប​បានទទួលឯករាជ្យដំបូង។

  ប្រភពរឿង៖ ដំណើរកើតឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជា ប្រភេទ៖ អក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបមនោគមវិជ្ជា ចលនា៖ ខេមរនិយម អ្នកនិពន្ធ៖ អ៊ឹម ថុក សង្គមបរិយាកាស៖ ដំណើររឿងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងសម័យអាណានិគមនិយមបារាំង ដែលក្នុង​កាលនោះអ្នកមានអំណាច អ្នកមានលុយជិះជាន់ញើសឈាមអ្នកក្រដូចសត្វធាតុ។

ប្រធាន៖ ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជាគេតែងយល់ឃើញខុសៗគ្នា។ អ្នកខ្លះយល់ថា "ការអភិវឌ្ឍ​ប្រទេសជាតិពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្ម" ឯអ្នកខ្លះទៀតយល់ថា "ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិពឹងផ្អែក​លើវិស័យទេសចរណ៍"។ តើមតិទាំងពីរខាងលើនេះមួយណាសមហេតុផលជាងមួយណា? ចូរ​ពិភាក្សា។

ប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែទូទាំងប្រទេស សម័យប្រឡងៈ ០៦ ឧសភា ២០០៨ ក្នុងសង្គមខ្មែរបុរាណដែលមិនទាន់មានសាលារៀនចំណេះទូទៅ តើដូនតាយើងអប់រំកូនតាម​របៀបណាខ្លះ? ចូររៀបរាប់ពន្យល់។ តើវត្តអារាមពុទ្ធសាសនាមានមុខនាទីចំពោះការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ដូចម្តេចខ្លះ? ដើម្បីធ្វើឲ្យបរិស្ថានសាលារៀនបានល្អ តើយើងគប្បីធ្វើយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?

         ប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសមួយដែលមានវិសាលភាពទឹកដីធំទូលាយនៅឥណ្ឌូចិន។ ផ្ទៃដីនៃ​ប្រទេសកម្ពុជាមួយភាគធំជាវាលទំនាបដែលអំណោយផលដល់វិស័យកសិកម្ម។ ប្រជាជនកម្ពុជា​ភាគច្រើនជាកសិករប្រកបរបរជាកសិកម្ម។ វិស័យកសិកម្មនេះក៏បានផ្តល់ជាប្រភពចំណូលយ៉ាង​ច្រើនដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ ហេតុនេះហើយទើបមានមតិមួយពោលថា "សេដ្ឋកិច្ចប្រទេស​កម្ពុជាពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើវិស័យកសិកម្ម"។           តើមតិដែលពោលខាងលើនេះត្រឹមត្រូវដែរ ឬទេ?

ប្រភពរឿង ៖ រឿងគ្រូបង្រៀនស្រុកស្រែមានប្រភពចេញមកពីដំណើរការតស៊ូនយោបាយ​របស់គ្រូបង្រៀនមួយក្រុមនៅព្រៃទទឹង ខេត្តកំពង់ចាម ប្រទេសកម្ពុជា ប្រភេទ ៖ ជារឿងប្រលោមលោកទំនើបបែបមនោគមវិជ្ជាសង្គមនយោបាយព្រោះខ្លឹមសារ​នៃរឿងមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងការតស៊ូនយោបាយ ចលនា ៖ រឿងគ្រូបង្រៀនស្រុកស្រែស្ថិតក្នុងចលនាអក្សរសិល្ប៍ខេមរនិយម ព្រោះគោលគំនិត​រឿងឆ្លុះបញ្ចាំងនូវទស្សនៈលោកិយខ្មែរតំណាងឲ្យទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីខ្មែរសុទ្ធសាធ ឥទ្ធិពល ៖ សង្គមនិយម ព្រោះគោលគំនិតខ្លឹមសារបំផុសក្នុងផ្ទៃរឿងជាគំនិតជឿនលឿន កាលកំណត់តែង ៖ ១៩៥៧ អ្នកនិពន្ធ ៖ លោក អ៊ឹម ថុក

ក. ជីវប្រវត្តិសង្ខេប៖ កើតនៅថ្ងៃទី​២២ មិថុនា ១៩០៣ នៅឃុំស្វាយប៉ោ ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង បិតាឈ្មោះ ញ៉ុក ញ៉ មាតាឈ្មោះ ហៀក ជាកសិករនៅភូមិអូតាគី ឃុំជ្រៃ ស្រុកបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង កាលពីកុមារភាពគឺក្នុងឆ្នាំ១៩១៣ លោកបានទៅបួសរៀននៅវត្តពោធិវាល ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង។ លោកបានសិក្សាអក្សរសាស្រ្តជាតិក្នុងសំណាក់លោកគ្រូសូត្រ អ៊ីវ ទូច នៅវត្តពោធិវាល នៅឆ្នាំ១៩១៨ លោកបានបព្វជ្ជាជាសាមណេរ ហើយបានសិក្សាធម៌វិន័យ និងភាសាបាលី​ក្នុង​សំណាក់គ្រូអាចារ្យផ្សេងៗក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ឆ្នាំ១៩១៩ បានទៅបន្តវិជ្ជានៅបាងកក ប្រទេសថៃ។ លោកបានជាប់សញ្ញាបត្រធម្មសិក្សា​ថ្នាក់ត្រីនៅអំឡុងឆ្នាំ១៩២១ និងជាប់សញ្ញាបត្រធម្មសិក្សាថ្នាក់ទោ ក្នុងឆ្នាំ១៩២៣ ឆ្នាំ១៩២៤ បានបំពេញឧបសម្បទាជាភិក្ខុ និងជាប់សញ្ញាបត្របរិយធម៌ ភាសាបាលីទីមហា៣​ប្រយោគ ឆ្នាំ ១៩២៦ លោកបានជាប់ទីមហា៤ប្រយោគ ឆ្នាំ ១៩២៨ លោកបានជាប់ទីមហា៥ប្រយោគ ឆ្នាំ ១៩២៩ លោកបានជាប់ទីមហា៦ប្រយោគ ឆ្នាំ១៩៣៦ លាចាកសិក្ខាបទមកជាគ្រហស្ថវិញ។

  ក. ជីវប្រវត្តិសង្ខេប៖ កើតក្នុងឆ្នាំ ១៩០៥ ព.ស ២៤៥០ នៅឃុំបសែត ស្រុកគងពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ អាយុ ១២ឆ្នាំ បួសជាសាមណេរ សិក្សាក្នុងសំណាក់ព្រះគ្រូអាចារ្យកន នៅឃុំវាល ស្រុកគងពិសី អាយុ ២០ឆ្នាំ ចូលរៀនកច្ចាយនៈវេយ្យាករណ៍ និងសម្ព័ន្ធម្តងទឿតក្នុងសំណាក់ព្រះតេជគុណ​ព្រះវិភទ្ទញ្ញាណសោម ឡុច (មហា៤ប្រយោគ) វត្តលង្កា ក្រុងភ្នំពេញ អាយុ ២១ឆ្នាំ ឧបសម្បទាជាភិក្ខុភាវៈ ជាសិស្សសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ ក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងឆ្នាំដដែល លោកបានប្រឡងជាប់សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ ហើយបានធ្វើជាគ្រូឧទ្ទេសាចារ្យ បង្រៀនបាលីនៅវត្តលង្កាកុសុមារាម ក្រុងភ្នំពេញ ទទួលអនិច្ចកម្មនៅឆ្នាំ ១៩៧៥

ប្រភពរឿង ៖ រឿងគូលីកំណែនជាប្រលោមលោកបែបមនោគមវិជ្ជា ឆ្លុះបញ្ចាំងពីតថភាព​សង្គមកម្ពុជា ក្រោមនឹមអាណានិគមនិយមពីរ គឺបារាំង និងជប៉ុនដែលជារឿងមួយមានប្រភព​នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង ពីព្រោះដំណើររឿងបានប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងឃុំគោកចំបក់ ស្រុក​កណ្តាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាល។ ប្រភេទ ៖ អក្សរសិល្ប៍ទំនើបដែលមានទស្សនៈជឿនលឿន និងមាននិន្នាការទៅខាងលទ្ធិសង្គមនិយម។ ចលនា ៖ ខេមរនិយម ព្រោះបានបង្ហាញពីជីវភាពពិតៗក្នុងសង្គមខ្មែរក្នុងកាលៈទេសៈដែល​ត្រូវបរទេសត្រួតត្រា។ អ្នកនិពន្ធ ៖ អ៊ឹម ថុក កាលបរិច្ឆេទ ៖ ខែសីហា ១៩៥៦ សង្គមបរិយាកាស ៖ ដំណើររឿងបានប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីរជ្ជកាលព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិមុនីវង្ស (ពីឆ្នាំ​ ១៩២៧ ដល់ ១៩៤២) សម័យនោះប្រទេសកម្ពុជាឋិតក្រោមអាណានិគមបារាំង ជប៉ុន។

ដូចម្តេចដែលហៅថា សំណេរតែងសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយប្រៀបធៀប? តែងសេចក្តីបែបអត្ថាធិប្បាយប្រៀបធៀប គឺជាប្រភេទតែងសេចក្តីមួយប្រភេទដែលតម្រូវឲ្យ​អ្នកតែងលើកយកកម្មវត្ថុ (ពាក្យសម្តី ឃ្លា ប្រយោគ មតិ យោបល់ តួអង្គ វត្ថុ ស្នាដៃ...) មកធ្វើ​ការប្រៀបធៀប ថ្លឹងថ្លែង ស្វែងរកឲ្យឃើញលក្ខណៈដូចគ្នា និងលក្ខណៈខុសគ្នា និងរកឲ្យ​ឃើញ​ថា តើកម្មវត្ថុណាមួយមានលក្ខណៈប្រសើរជាង។

 ក. ជីវប្រវត្តិសង្ខេប៖ កើតនៅគ.ស ១៨៥២ នៅឃុំកំព្រៅ ស្រុកស៊ីធរកណ្តាល ខេត្តព្រៃវែង បិតានាម ងួន មាតានាម យិន ជាកសិករ បានចូលសិក្សានៅសាលាវត្តរហូតដល់អាយុ ១៥ឆ្នាំ បានបួសជាសាមណេរនៅវត្ត "ឥន្ទកា​លារាម" នៅ "វត្តកំព្រៅ" ព្រះជន្ម ២១វស្សាបានបំពេញជាភិក្ខុ ដោយមាននាមបញ្ញត្តិថា ព្រះបទុមត្ថេរ បានបន្តការសិក្សានៅភ្នំពេញជាច្រើនឆ្នាំ ក្រោយពីត្រឡប់មកភូមិកំណើតវិញ ព្រះបទុមត្ថេរសោមមាននាទីជាចៅអធិការនៅវត្តកំព្រៅ ដោយមានងារជាព្រះសង្ខវង្ស សុគតនៅគ.ស ១៩៣២ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៨០វស្សា។ ខ. ស្នាដៃ៖ រឿង ទុំទាវ (ព.ស ២៤៥៨ គ.ស ១៩១៥) រឿង សព្វសិទ្ធិ (១៩១៤) (មិនមែនសព្វសិទ្ធិរបស់ម៉ឺនភក្តីអក្សរតន់ទេ) រឿង ផ្ការាំទឹករាំ (១៩១១)

ប្រភព ៖ អ្នកនិពន្ធបានប្រមូលឯកសារមកចងក្រងសរសេរនៅឆ្នាំ ១៩៦៤,៦៥ តែកាលៈទេសៈ​ពេលនោះពុំទាន់អំណោយផលអាចបោះពុម្ពបាន។ អ្នកនិពន្ធរង់ចាំដល់ឆ្នាំ ១៩៧១ទើបបោះ​ពុម្ពផ្សាយ។ ក្នុងការសរសេរតាក់តែងរឿងនេះឡើង អ្នកនិពន្ធបានដើរប្រមូលព័ត៌មានពីប្រជា​រាស្ត្រមានវ័យចាស់ដែលធ្លាប់ដឹងរឿងរ៉ាវនៅភូមិក្រាំងលាវ ហើយអ្នកនិពន្ធបានខំស្រាវជ្រាវ​រកលិខិត និងសេចក្តីសម្រេចផ្សេងៗពេលនោះមកធ្វើជាឯកសារសម្រាប់សរសេរ។ អ្នកនិពន្ធ ៖ លោក ឌឹក គាម និង លោក ឌឿក អំ ប្រភេទ ៖ ជារឿងប្រលោមលោកបែបប្រវត្តិសាស្រ្ត ចលនា ៖ ជាអក្សរសិល្ប៍ខេមរនិយម ឥទ្ធិពល ៖ មានឥទ្ធិពលមនោគមវិជ្ជាជឿនលឿនក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ព្រោះដំណើរ​រឿងបំផុសពីចលនាតស៊ូប្រឆាំងបរទេស ដើម្បីបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួន សង្គមបរិយាកាស ៖ សម័យកាលនៃរឿងនេះកើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៩២៥ ក្រោយពីការច្រូតកាត់ ​និងប្រទេសជាតិស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមបារាំងដែលប្រើអំណាចត្រួតត្រាមកលើប្រជាជន​ខ្មែរ។ ទង្វើនេះបានធ្វើឲ្យមានចលនាប្រជាជនក្រោកឡើងប្រឆាំងនឹងពួកបារាំងស្ទើរគ្រប់ទី​កន្លែង ជាពិសេសព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី១៨ មេសា ឆ្នាំ១៩២៥។

         វណ្ណកម្មអក្សរសិល្ប៍ដែលជាសមិទ្ធផលប្រសូតចេញពីទឹកដៃច្នៃប្រឌិត បង្កើតរបស់បណ្តាកវី​អ្នកនិពន្ធតែងបង្កប់នូវលក្ខណៈទាំងប្រាំបីរបស់ខ្លួនក្នុងនោះមានលក្ខណៈមនុស្ស លក្ខណៈវណ្ណៈ លក្ខណៈប្រជាជន លក្ខណៈបក្ស លក្ខណៈប្រវត្តិ លក្ខណៈជាតិ និងលក្ខណៈអន្តរជាតិ។ និយាយពាក់ព័ន្ធទៅនឹងលក្ខណៈជាតិបានប្រការធ្វើឲ្យអ្នកវិភាគក្នុងមជ្ឈដា្ឋនខ្លះបានលើកឡើងថា៖ “លក្ខណៈជាតិនៃអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរចារឹកអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ”។          តើលក្ខណៈជាតិនៃអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរចារឹកអត្តសញ្ញាណខ្មែរយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?

ប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញ សម័យប្រឡង ១៣-១៤ មីនា ឆ្នាំ ២០០៨ ដូចម្តេចដែលហៅថាសិប្បកម្មសិល្បៈ? ចូរលើកឧទាហរណ៍ឲ្យបាន៥ប្រភេទ។ បុព្វបុរសខ្មែរតែងតែបានប្រៀនប្រដៅយើងឲ្យចាប់អារម្មណ៍លើគុណ៦យ៉ាង។ តើមានគុណ​អ្វីខ្លះ? តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចណ៍? តើអ្នកត្រូវធ្វើដូចម្តេចដើម្បីទប់ស្កាត់​កុំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចណ៍? តើសញ្ញាណាខ្លះដែលចាត់ទុកថាជាសញ្ញាចរាចរណ៍? តើនៅក្នុងបារីមានសារធាតុគីមីពុលសំខាន់ៗប៉ុន្មាន? ចូររៀបរាប់ពីផលប៉ះពាល់របស់វា។ តើរមណីយដ្ឋាននៅប្រទេសកម្ពុជាមានប្រភេទអ្វីខ្លះ? តើយើងត្រូវធ្វើដូចម្តេចខ្លះ ដើម្បីអភិ​វឌ្ឍ​វិស័យទេសចរណ៍? ក. ថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៨ អភិបាលក្រុងភ្នំពេញបានរៀបចំពិធីបុណ្យមួយនៅសួនច្បារ​សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន។ តើពិធីបុណ្យនោះឈ្មោះអ្វី? ខ. ពិធីបុណ្យនោះ​បានធ្វើស្របទៅនឹងបុណ្យពុទ្ធសាសនាមួយ។ តើបុណ្យពុទ្ធសាសនានោះមានឈ្មោះដូច​ម្តេច? ចូរនិយាយប្រវត្តិសង្ខេបដែលធ្វើឲ្យមានពិធីបុណ្យពុទ្ធសាសនានេះផង។

  ប្រភពរឿង ៖ គម្ពីរសាស្រ្តាស្លឹករឹតជាពាក្យកាព្យដែលមាននៅក្នុងបណ្ណាល័យ "ទេវង្សកុមារ"។ រឿងចៅស្រទបចេកដែលយើងយកមកសិក្សានេះជាស្នាដៃរបស់ យស ងិន បោះពុម្ពផ្សាយ​ដោយពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ បោះពុម្ពលើកទី៣ ព.ស ២៥១០ គ.ស ១៩៦៧។ ប្រភេទរឿង ៖ អក្សរសិល្ប៍បុរាណ, ប្រភេទសាស្រ្តល្បែង ចលនា ៖ ពុទ្ធនិយម អ្នកនិពន្ ធ៖ យស ងិន ឥទ្ធិពល ៖ ពុទ្ធសាសនា កាលកំណត់តែង ៖ ថ្ងៃអង្គារ ទី១១កើត ខែផល្គុន ឆ្នាំជូត ព.ស២៤៣២ ត្រូវនឹងគ.ស ១៨៨៩

តើអ្នកចង់ទាញយកឯកសារពីប្លុកទៅរក្សាទុកដែរទេ? តើអ្នកខ្ជិលនឹងបើកមើលប្លុកម្តងហើយម្តង​ទៀតសម្រាប់មើលរឿងដដែល ដដែលមែនទេ? ឥឡូវនេះ អ្នកទស្សនាអាចធ្វើការទាញយកឯកសារយកទៅរក្សាទុក្ខផ្ទាល់ខ្លួនបានដោយគ្រាន់តែ៖