មានតែចំណេះវិជ្ជាតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះដែលអាចដឹកនាំមនុស្សទៅរកភាពថ្លៃថ្នូរបាន (ប្រធានបែបពិភាក្សា)

ប្រធាន៖ មានមតិមួយលើកឡើងថា "មានតែចំណេះវិជ្ជាតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះដែលអាចដឹកនាំ​មនុស្សទៅរកភាពថ្លៃថ្នូរបាន" ចុះអ្នកវិញយល់យ៉ាងណា? ចូរពិចារណា។

សេចក្តីអធិប្បាយ

         មនុស្សម្នាក់ៗនៅលើពិភពលោកយើងនេះ សុទ្ធតែមានបំណងប្រាថ្នាចង់រស់នៅមានសុភ​មង្គល មានកិត្តិយស មានការងារល្អធ្វើនៅក្នុងសង្គម។ ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលបំណងនេះ លុះ​ត្រាតែម្នាក់ៗតោងចាប់យកចំណេះវិជ្ជាឲ្យបានមត់មាំ និងជ្រៅជ្រះ លុះត្រាតែម្នាក់ៗតោងចាប់យក​ចំណេះវិជ្ជាឲ្យបានមត់មាំ និងជ្រៅជ្រះ ទើបជីវិតមានភាពភ្លឺស្វាងត្រចះត្រចង់។ ហេតុដូច្នេះហើយ​ទើបមានមតិមួយលើកឡើងថា "មានតែចំណេះវិជ្ជាតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះដែលអាចដឹកនាំមនុស្សទៅ​រកភាពថ្លៃថ្នូរបាន"។ 

         តើមតិនេះត្រឹមត្រូវដែរ ឬទេ?

         មុននឹងពិភាក្សាវែកញែកនូវប្រធានខាងលើឲ្យបានក្បោះក្បាយហើយគប្បីយល់នូវពាក្យខ្លះៗ​ជាមុនសិន។ ចំណេះវិជ្ជាមានន័យថា ចំណេះដឹងសព្វបែបយ៉ាងដែលកើតពីការរៀនសូត្រគ្រប់មុខ​វិជ្ជា។ ឯភាពថ្លៃថ្នូរមានន័យថាភាពដែលគួរឲ្យអ្នកផងស្រឡាញ់រាប់អាន និងកោតសរសើរ។ ប្រ​ធានបទខាងលើនេះចង់និយាយថាមានតែចំណេះដឹងតែមួយមុខគត់ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សមានតម្លៃ មានការកោតសរសើរ និងមានការស្រឡាញ់រាប់អានពីអ្នកដទៃ។ 

          ជាការពិតណាស់ មានតែចំណេះវិជ្ជាទេដែលបានជួយមនុស្សឲ្យថ្កុំថ្កើងបាន ព្រោះចំណេះ​គឺ​ជាឃ្លាំងទ្រព្យ កាលណាមានចំណេះវិជ្ជាហើយ គេអាចយកចំណេះវិជ្ជានេះទៅប្រកបរបរបាន​គ្រប់យ៉ាងតាមជំនាញរបស់គេ។ ទ្រព្យនៃចំណេះវិជ្ជាគឺជាអរិយទ្រព្យ គឺទ្រព្យដ៏ប្រសើរ ងាយទុក​ស្រណុកដាក់ ពេលទៅណាមកណាមិនពិបាកវេចស្ពាយតាមផ្លូវដូចទ្រព្យនានា។ ទ្រព្យនេះចោរ​លួចមិនបាន ភ្លើងឆេះមិនដល់ កាលណាគេប្រើកាន់តែច្រើនកាន់តែចម្រើនឡើងថែមទៀត។ លើសពីនេះទៅទៀតចំណេះវិជ្ជាគឺជាអាវុធដ៏មុតថ្លាអាចកាប់ឆ្ការបាននូវឪបសគ្គតូចធំទាំងពួងបាន។

សូម្បីតែព្រះភិរម្យភាសាអ៊ូ ហៅក្រមង៉ុយ ជាកវីខ្មែរដ៏ឆ្នើមមួយរូបក៏បានលើកតម្កើងពីតម្លៃនៃការវិជ្ជា​នេះដែរ ដូចត្រង់ចំណុចថា "បើចង់ស្រាលខ្លួន រៀនសូត្រឲ្យមួន ឲ្យមាំឲ្យស្ទាត់ កុំចេះស្ទាក់ស្ទើរ ល្ងីល្ងើឥតបទ បើចេះប្រាកដ ប្រាក់រត់តាមហៅ"។ ចំណែកនៅក្នុងអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរក៏បានលើកឡើង​ពីគុណប្រយោជន៍នៃចំណេះវិជ្ជាតាមរយៈរឿងនីមួយៗដូចជាធនញ្ជ័យពេលទៅនៅស្រុកចិន ធនញ្ជ័យចេះធ្វើនំបញ្ចុកលក់ដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាព។ លុះជាប់គុកសំរិទ្ធ ធនញ្ជ័យចេះធ្វើខ្លែងឯក​បញ្ឆោតស្តេចស្រុកចិនបានរួចខ្លួនចេញពីគុកវិញ។ រីឯនៅក្នុងរឿង "ទុំទាវ" នេះទុំ និងពេជ្រចេះ​ស្មូត្រ​បានយ៉ាងពិរោះធ្វើឲ្យអ្នកភូមិស្រឡាញ់ចូលចិត្តគ្រប់ៗគ្នា។ ចំណែកក្នុងរឿង "រាមកេរ្តិ៍" ព្រះ​រាមមានចំណេះវិជ្ជាយ៉ាងខ្លាំងក្លា ធ្វើឲ្យព្រះរាមអាចលើកធ្នូសរបស់ព្រះបាទជនកបាន កិត្តិយសព្រះ​រាមល្បីរន្ទឺពេញឋានទាំងបី។ បើយើងក្រឡេកទៅមើលចៅចិត្រ ក្នុងរឿង "កុលាបប៉ៃលិន" វិញ ក៏​មិនអន់ដែរពីឋានៈជាកម្មករជីកត្បូង រហូតក្លាយជាអ្នកកាន់បញ្ជី និងជាកូនប្រសាររបស់ថៅកែត្បូង​ថែមទៀត ក៏ដោយសារចៅចិត្របានប្រើប្រាស់ចំណេះវិជ្ជាដែលបានខិតខំក្របជញ្ជក់ទុកមក។ សរុបសេចក្តីមក ឃើញថាមានតែចំណេះវិជ្ជានេះហើយដែលនាំឲ្យមនុស្សមានភាពថ្លៃថ្នូរ ឧត្តុង្គ​ឧត្តមបាន។

         តើចំណេះវិជ្ជាសុទ្ធតែអាចដឹកនាំមនុស្សឲ្យទៅរកភាពថ្លៃថ្នូរបានទាំងអស់ ឬយ៉ាងណា? មិន​ដូច្នេះទេ ចំណេះវិជ្ជាមួយមុខមិនអាចដឹកនាំមនុស្សឲ្យមានភាពថ្លៃថ្នូរបានឡើយ ត្រូវមានកត្តារួម​ផ្សេងទៀត គឺសីលធម៌។ មានន័យថាបើមានតែចំណេះវិជ្ជា តែខ្វះសីលធម៌ប្រាកដជាយកទៅ​អនុ​វត្ត​ខុសទិសដៅ ឬប្រយោជន៍រួមហើយ គឺបំពេញតែមហិច្ចតាផ្ទាល់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍ អាវុធ​ប្រល័យលោក បំផ្លាញពិភពលោកទាំងមូលឲ្យវិនាសហិនហោច ឬអ្នកខ្លះយកចំណេះទៅផលិត​ថ្នាំ​ញៀន ធ្វើឲ្យចលាចលពេញសង្គមទាំងមូល។ នេះបញ្ជាក់ថា ចំណេះវិជ្ជាបើគ្មានសីលធម៌ទេ ទោះ​ជាចេះយ៉ាងណាក៏ដោយក៏គ្មានតម្លៃសម្រាប់មនុស្សជាតិ ឬឲ្យគេគោរពដែរ។ ប៉ុន្តែបើចំណេះវិជ្ជា​គួបផ្សំនឹងសីលធម៌ទៀត ប្រាកដជាធ្វើឲ្យបុគ្គលនោះកាន់តែមានគុណតម្លៃលើសលប់សម្រាប់ជន​ទាំងពួងមិនខាន។ ដូចជាអាចារ្យហែមចៀវ លោកបានយកចំណេះវិជ្ជារបស់ខ្លួនប្រកបដោយសីល​ធម៌ វិចារណញ្ញាណទៅបម្រើឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ តស៊ូទាមទារឯករាជ្យពីបារាំង។ កិត្តិនាមរបស់​លោកត្រូវបានកូនចៅខ្មែរចារទុកក្នុងគ្រាំងប្រវត្តិសាស្ត្ររហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ ចំណែកព្រះបាទជ័យ​វរ្ម័នទី៧ ក៏ដូចជាព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីក្សត្រទាំងពីរបានប្រើប្រាស់ចំណេះរបស់ខ្លួនចំទិសដៅ ដោយ​តំកល់សុខទុក្ខរបស់រាស្ត្រក៏ដូចជាវាសនាអនាគតប្រទេសជាតិជាធំ នេះគឺជាគុណធម៌ថ្លៃថ្លាដែល​កុលបុត្រខ្មែរមួយណាទទួលស្គាល់ និងកោតស្ញប់ស្ញែងគ្រប់គ្នា។ ដូចនេះទោះជាចំណេះវិជ្ជាមាន​គ្រប់យ៉ាង យ៉ាងណាក៏ដោយក៏ពុំអាចខ្វះសីលធម៌បានឡើយ។ និយាយរួមតម្លៃរបស់មនុស្សក៏ត្រូវ​ពឹងផ្អែកលើសីលធម៌ដែរ។

         ការលើកឡើងក្នុងមតិស្របពុំទាន់ត្រឹមត្រូវគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទេ ព្រោះគំនិតនេះត្រូវតែមួយជ្រុង​ប៉ុណ្ណោះ ទាល់តែបន្ថែមគំនិតក្នុងមតិផ្ទុយទៀតទើបគ្រប់គ្រាន់។ ដូច្នេះចំណេះវិជ្ជាដាច់ខាតត្រូវមាន​សីលធម៌ ទើបលើកតម្លៃមនុស្សឲ្យថ្លៃថ្នូរពិតប្រាកដ។

         ជាយោបល់បញ្ចប់ ឃើញថាមតិរបស់ប្រធានលើកឡើងពុំទាន់ត្រឹមត្រូវគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទេ ដូច្នេះសូមនរជនទាំងឡាយត្រូវតែខិតខំស្វាធ្យាយរៀនរកចំណេះមកទុកដាក់ក្នុងប្រាណ គួបផ្សំនឹង​សីលធម៌ដ៏ល្អផូរផង់ដែលបព្វបុរសយើងបន្សល់ទុកមក នោះនឹងមានសុភមង្គលក្នុងគ្រួសារក៏ដូច​ជាជួយអភិវឌ្ឍសង្គមបានចំទិសដៅជានិរន្តរ៍។